9. Śląski Festiwal Nauki w Katowicach

W dniach 6–8 grudnia 2025 r. odbył się 9. Śląski Festiwal Nauki w Katowicach, uznawany za jedno z najważniejszych i największych wydarzeń popularyzujących naukę zarówno w Polsce, jak i w Europie. Festiwal, zorganizowany w Międzynarodowym Centrum Kongresowym, tradycyjnie zgromadził szerokie grono przedstawicieli środowisk naukowych, eksperckich, instytucjonalnych oraz licznych uczestników zainteresowanych osiągnięciami świata nauki oraz współczesnymi wyzwaniami. Tegoroczna edycja, odbywająca się pod hasłem przewodnim „Eksperymentuj!”, obejmowała bogaty program wykładów, prezentacji, warsztatów, debat i pokazów naukowych, przygotowanych przez specjalistów reprezentujących różnorodne dyscypliny naukowe.

W pierwszym dniu Festiwalu wykłady wygłosili również naukowcy z Katedry Nauk o Bezpieczeństwie Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Jana Długosza w Częstochowie, prezentując wyniki prowadzonych badań z zakresu problematyki bezpieczeństwa i historii.

Prof. dr hab. Henryk Ćwięk przedstawił zmagania polsko-niemieckie na tajnym froncie w okresie dwudziestolecia międzywojennego, w kontekście istniejących wówczas zagrożeń bezpieczeństwa państwa. Omówił organizację, zadania, strategię działalności oraz rezultaty pracy polskiego wywiadu w Niemczech. Przedstawił zdobycze wywiadowcze kierownika berlińskiej placówki In3 rotmistrza, a później majora Jerzego Sosnowskiego. Scharakteryzował także współpracę polskiego wywiadu z tajnymi służbami Francji. Zwrócił uwagę na mity i nieścisłości występujące w literaturze przedmiotu. Wyeksponował wyniki swoich badań naukowych, w oparciu o dokumenty źródłowe. Wystąpienie Profesora wywołało duże zainteresowanie i spotkało się z uznaniem publiczności. Po wykładzie Profesor odpowiedział na wiele pytań dotyczących działalności tajnych służb w okresie międzywojennym, w czasie II wojny światowej i obecnie.

Prof. dr hab. Janusz Zuziak swoje wystąpienie poświęcił jednemu z najważniejszych alianckich osiągnięć konstrukcyjnych w latach II wojny światowej, łodzi desantowej LCVP (Landing Craft Vehicle Personnel), zaprojektowanej przez Andrew J. Higginsa, amerykańskiego konstruktora i budowniczego łodzi pełnomorskich. W trakcie wykładu słuchacze dowiedzieli się o roli, jaką łodzie te odegrały w kilku wielkich operacjach desantowych II wojny światowej. Profesor Janusz Zuziak szeroko omówił genezę i rolę tej przełomowej konstrukcji w trakcie operacji „Overlord” w czerwcu 1944 roku. Po wojnie Naczelny Dowódca wojsk alianckich w czasie inwazji w Normandii, gen. Dwight Eisenhower powiedział, że: Gdyby Higgins nie zaprojektował i zbudował LCVP, nie moglibyśmy wylądować na otwartej plaży. Strategia wojny byłaby inna. Niewątpliwie barki Higginsa w istotny sposób przyczyniły się do sukcesu alianckiej operacji lądowania na plażach Normandii.

Wykłady Profesorów z Katedry Nauk o Bezpieczeństwie wpisują się w szeroko rozumianą strategię jej działalności naukowej w zakresie: współpracy ze środowiskiem społecznym, wzmacniania dialogu między nauką a otoczeniem społecznym oraz popularyzacji wiedzy związanej z bezpieczeństwem.

Tekst i zdjęcia: dr Malwina Siewier