Protokół z VII Wojewódzkiego Dyktanda  im. Jury Krakowsko-Częstochowskiej  „Mistrz Ortografii”

10 grudnia 2025 r. w Szkole Podstawowej im. Kornela Makuszyńskiego w Brzyszowie spotkali się uczniowie klas VII-VIII szkół podstawowych wraz z opiekunami i zaproszonymi gośćmi z województwa śląskiego.

Celem spotkania był drugi – finałowy etap organizowanego pod patronatem Wojewody Śląskiego Marka Wójcika, Starosty Częstochowskiego Krzysztofa Smeli i Wójta Gminy Mstów Tomasza Gęsiarza konkursu ortograficznego dla uczniów klas VII i VIII. Za organizację odpowiedzialni byli: mgr Marta Deska, mgr Anita Stanior, mgr Sławomir Kazimierski.
Pragniemy wyrazić wdzięczność dla nauczycieli, którzy przygotowywali uczniów do wzięcia udziału w konkursie. Konkurs polegał na napisaniu dyktanda, którego autorem byli: Pan Bogusław Bogusz wraz i Pani dr Izabelą Kuśmierek z Oddziału Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego przy Uniwersytecie Jana Długosza w Częstochowie, z którym od lat współpracujemy. Uczniowie poradzili sobie świetnie!

W konkursie udział wzięło 31 osób. Do konkursu swoich uczniów zgłosili nauczyciele szkół:
•Szkoła Podstawowa im. Tadeusza Kościuszki we Mstowie,
•Zespół Szkolno-Przedszkolny im. Jana Pawła II w Jaskrowie,
•Szkoła Podstawowa im. K.ornela Makuszyńskiego w Brzyszowie,
•Zespół Szkolno-Przedszkolny w Małusach Wielkich,
•Szkoła Podstawowa im. Powstańców Styczniowych w Kruszynie,
•Szkoła Podstawowa im. Jarosława Dąbrowskiego w Zrębicach,
•Szkoła Podstawowa w Niegowie,
•Szkoła Podstawowa im. Bolesława Prusa w Garnku,
•Niepubliczna Szkoła Podstawowa Pinokio w Częstochowie,
•Zespół Szkolno-Przedszkolny w Zawadzie,
•Szkoła Podstawowa w Olsztynie,
•Szkoła Podstawowa w Zajączkach Pierwszych.
 

Treść dyktanda:
Wojewódzkie Dyktando im. Jury Krakowsko-Częstochowskiej „Mistrz Ortografii” 2025/26
Etap II

Jak to z jadłem drzewiej bywało, a dziś niekoniecznie jest
Chociaż ludzie stworzyli wiele słów i nowo powstałe wyrazy nikogo już nie dziwią, to  miniżądza uzupełniania tegoż rezerwuaru od wszech czasów bezustannie drąży homo sapiens* niczym troskliwa matka grejpfruta**, chcąc sok z niego zaaplikować swemu dziecku. A że „szlachetne zdrowie” ważne jest nie od dziś, wiadome jest to choćby z pradawnej i nie jednej, bo opowiadanej w wielu różnych wersjach, historii zamku Szlaku Warowni Jurajskich. Otóż w Bobolicach, bo o nich mowa, Biała Dama, nie mogąc zapewnić takich rarytasów żywieniowych – jak współcześni nam rodzice – swemu nowo narodzonemu oseskowi, dała to, co miała najcenniejszego, czyli własny pokarm, który niestety nie uchronił przed zagładą tego bobasa. Nie stać jej było na zwykły bochenek chleba czy chałwę, dzisiejsze widzimisię niektórych dzieci, co nieco niedoceniany, a niegdyś nieosiągalny rarytas. Chciała po prostu obdarzyć go najzwyklejszym pożywieniem, by jej pociecha nie stała się żałosną żertwą niedoli, w jaką popadli. Jak wiemy z legendy, ten akt desperacji był poniewczasie i tylko Bóg miał moc sprawić, aby naprawdę odwrócić drapieżny, nieomal jak wataha wilków, los, który – niczym przebrzydły psubrat –  czyhał na biedne maleństwo.

Rzewny koniec tej historii naprawdę nie powinien nam przesłonić daleko idących i nie mniej słusznych wniosków. Głód fizyczny jest antyhumanitarny oraz arcygroźny, niemniej jednak głód kolejnych nowych czy nienowych słów do opisywania zmieniającego się świata może być równie dojmujący, a co gorsze, wywołujący harce chochlika drukarskiego. Tenże psotnik używa sobie do woli na osobach nieumiejących zapisać takich pojęć jak: wiercipięta, przechera, łachudra, lwipyszczek, mysikrólik czy żerdź. Zresztą, co tu mówić więcej, lepiej porzucić wygody maminsynka, by nie mulić jak mól w mule, a zamiast tego odważniej otworzyć głowę na nowe wyzwania językowe.

Autorzy
dr Izabela Kuśnierek
Bogusław Bogusz

 

…………………………………………………………………….

Równoległe zapisy ortograficzne:

*homo sapiens lub: „homo sapiens” w wersji pisma odręcznego
** grejpfruta lub grapefruita

W trakcie sprawdzania prac przez jury uczestnicy wzięli udział w warsztatach plastycznych przeprowadzonych przez p. Anitę Stanior i Pana Sławomira Kazimierskiego pod hasłem „Nasza Jura piękna cała”. Uczniowie zostali podzieleni na grupy, aby poznać się i nawiązać nowe relacje. Mieli za zadanie wykonać plakat farbami, korzystając z fotografii umieszczonych w książkach o Jurze. Powstały przepiękne prace, które można obejrzeć na wystawie w naszej szkole.

Na finał konkursu przybyli zaproszeni goście – w imieniu Wojewody Śląskiego Marka Wójcika, który obejmował patronat honorowy, zagościła u nas Doradca I Wicewojewody Śląskiego Adama Zaczkowskiego - Pani Magdalena Trzepizur, która pogratulowała uczestnikom wiedzy i odwagi oraz zachęciła do wzięcia udziału w następnej edycji konkursu, chwaliła również panującą w naszej szkole atmosferę, Radna Gminy Mstów Pani Bożena Pluta, która od lat jest sponsorem konkursu, Inspektor ds. Oświaty Pani Ewa Osuchowska, która również w mieniu Wójta Gminy Mstów Tomasza Gęsiarza osobiście wręczyła nagrodę dla laureatki pierwszego miejsca,  a także patron medialny TV Orion, dzięki czemu mamy możliwość obejrzeć reportaż o konkursie w telewizji. Nie mogli uczestniczyć w tym dniu sponsorzy: Państwo Sylwia i Tomasz Całusowie, Radny Gminy Mstów Pan Robert Misztal, Starosta Częstochowski Pan Krzysztof Smela oraz Prezes Związku Gmin Jurajskich Pan Paweł Nieroda.

Komisja konkursowa w składzie:
· Przewodnicząca komisji – Pani mgr Marta Deska, nauczyciel języka polskiego, egzaminator OKE,
· Członek komisji – Pani mgr Agnieszka Grudzińska – nauczyciel języka polskiego, nauczyciel konsultant w Regionalnym Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli „WOM” w Częstochowie, egzaminator OKE,

· Członek komisji – Pani mgr Aneta Pałczyńska, nauczyciel języka polskiego,
· Członek komisji – Pani mgr Bożena Mońka, nauczyciel języka polskiego,
·Członek komisji – Pani mgr Monika Hobot, nauczyciel języka polskiego.
przedstawiła wyniki:
·I miejsce – Lena Tomzik, Szkoła Podstawowa im. Kornela Makuszyńskiego w Brzyszowie, op. Aneta Pałczyńska 96p.
·II miejsce – Alicja Rodacka, Szkoła Podstawowa w Garnku 78p.
·II miejsce – Iga Nierobiś, Szkoła Podstawowa im. Tadeusza Kościuszki we Mstowie, opiekun P. Dominika Jastrzębska 76p.
·II miejsce – Igor Dawidowicz, Zespół Szkolno-Przedszkolny w Jaskrowie, op. Grażyna Jakubczak 76p.
·III miejsce – Lena Kaplan, Szkoła Podstawowa im. Tadeusza Kościuszki we Mstowie, opiekun P. Justyna Nowak 75p.
·III miejsce – Zuzanna Nowak, Zespół Szkolno-Przedszkolny w Zawadzie, op. Katarzyna Pawlik 75p.
·III miejsce – Weronika Zielska, Szkoła Podstawowa im. Jarosława Dąbrowskiego w Zrębicach, opiekun P. Monika Hobot 75p.
·III miejsce – Jagoda Wyszomirska, Szkoła Podstawowa w Niegowie, op. Bernadetta Rudkowska-Morawiec 74p.
Uczniowie mieli wyjściowo 100 punktów, za popełnione błędy mieli odejmowane punkty.

Poza podium znalazły się osoby (kolejność według punktacji): Malwina Walaszczyk, Malwina Knysak, Laura Jurczyk, Wiktoria Gajda, Liliana Włodarczyk, Kacper Błoch, Magdalena Nabiałek, Lena Rokita, Patryk Szerszeń, Lena Włodarczyk, Kornelia Dysy, Oliwia Młyńczak, Kornelia Kołodziejska-Kopta, Nikola Czajkowska, Michał Wójcik, Martyna Gałązka, Aleksandra Duczkowska, Laura Kuś, Aleksandra Derda, Lena Perlińska, Małgorzata Purgal, Antonina Pióro, Julia Haber.
Dziękujemy również Radzie Rodziców Szkoły Podstawowej w Brzyszowie za okazaną pomoc finansową. Dziękujemy wszystkim uczniom za pomoc w przygotowaniu sali do konkursu oraz Rodzicom za przygotowanie pysznego poczęstunku.
Dziękujemy uczennicom: Zuzannie Kazimierczak, Natalii Derdzie, Lenie Tomzik oraz zespołowi „Kornelki” pod opieką Pani Ilony Michalak za uświetnienie nam finału występem wokalnym i tanecznym.      

            Dziękujemy również osobom, które wspierały konkurs:

· Inspektor z Wydziału Edukacji, Zdrowia, Kultury, Sportu i Promocji Powiatu ze Starostwa Powiatowego;Pani Renacie Terlickiej,
·Wicestaroście Zarządu Starostwa Powiatowego Panu Janowi Mierzyńskiemu,
·Naczelnikowi Wydziału Edukacji Panu Tomaszowi Nowickiemu,
·Inspektor ds. Oświaty Pani Ewie Osuchowskiej,
·Inspektor ds. Promocji, Obronności i Zarządzania Kryzysowego Adamowi Równiakowi
·Dyrektor Regionalnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli „WOM” w Częstochowie Pani Anecie Żurek;
·Wicedyrektor ds. Bibliotek Pedagogicznych Pani Renacie Lipniewskiej,
·Wicedyrektor Regionalnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli „WOM” w Częstochowie; Pani Jadwidze Mielczarek;
·Redaktor Naczelnej Gazety Częstochowskiej Pani Urszuli Giżyńskiej,
·Oddziałowi Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego w Częstochowie Panu Bogusławowi Boguszowi i Pani dr Izabeli Kuśnierek;
·Telewizji „ORION” i Panu Tomaszowi Pietrzykowskiemu;
·wszystkim pracownikom Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach, z którymi korespondowaliśmy i ustalaliśmy warunki patronatu, w szczególności Pani Annie Bułkowskiej.

 Wykaz nagród rzeczowych dla uczestników konkursu:

Jedno I miejsce – bon do Empiku na kwotę 150zł, materiały promocyjne Jury Krakowsko-Częstochowskiej, książka M. Malinowskiego „Polszczyzna głuptasie” o wartości 90zł, koszulka Jura Krakowsko-Częstochowska, magnes, smycze, długopisy, mapy, kubek;
Trzy II miejsca - bon do Empiku na kwotę 50zł, materiały promocyjne Jury Krakowsko-Częstochowskiej, książka M. Malinowskiego „Polszczyzna głuptasie” o wartości 90zł, koszulka Jury Krakowsko-Częstochowskiej, magnes, smycze, długopisy, mapy, kubek;
Cztery III miejsca - bon do Empiku na kwotę 50zł, materiały promocyjne Jury Krakowsko-Częstochowskiej, książka M. Malinowskiego „Polszczyzna głuptasie” o wartości 90zł, koszulka Jury Krakowsko-Częstochowska, magnes, smycze, długopisy, mapy, kubek.
Pozostałe osoby otrzymały: książki, materiały promocyjne Jurę Krakowsko-Częstochowskiej, magnesy, smycze, długopisy, mapy.Wszystkim serdecznie gratulujemy i mamy nadzieję – do zobaczenia za rok!

opr.
mgr Marta Deska
mgr Sławomir Kazimierski
mgr Anita Stanior